درباره آیت الله حسنعلی اصفهانی، معروف به شیخ نخودکی، همزمان با سالروز ارتحالش | سال‌ها حلقه زدن بر در میخانه عشق

شهرآرانیوز؛ خیلی‌ها به خاطر دارند که سال‌ها پیش، از بست شیخ طبرسی وقتی  وارد حرم مطهر امام رضا (ع) می‌شدی، سمت راست ایوان ورودی صحن، مزاری بود متعلق به حاج حسنعلی اصفهانی معروف به نخودکی که این روز‌ها به دلیل ازدحام جمعیت سنگ قبر این عالم فقید که محل دفن اصلی او رواق دارلحجه (ع) است، برداشته شده است. عوام او را همان شیخ نخودکی صدا می‌زنند، زیرا سال‌های پایانی عمر خود را در روستای نخودک حوالی مشهد سپری کرد. اما آیت ا... اصفهانی هفت دهه از عمر هشتادساله خود را وقف فقه و علوم اسلامی کرده بود.

شاگردان زیادی از گوشه عبای او به مقام استادی رسیدند و به واسطه زهد و تقوا و خلوص کم نظیرش، به درجات بالای شهود عرفانی رسیده بود. حسنعلی نخودکی اصفهانی، پدری کاسب و پارسا داشت که عمده درآمدش را صرف خدمت به سادات می‌کرد. دوستدار اهل علم و عرفا بود و حسنعلی را هم که به سن هفت سالگی رسید، با محمدصادق تخت پولادی آشنا کرد تا در سایه آموزه‌های او، واجبات و مستحبات دینی را بیاموزد.

تا محمدصادق تخت پولادی در قید حیات بود، حسنعلی تا مدارج ریاضت‌هایی که مبنایش توصیه معصومان و اولیای الهی بود پیش رفت و تا سه سال پس از درگذشت استادش به سبک زندگی زاهدانه اش ادامه داد. شب‌ها تا صبح به عبادت و قرائت قرآن مشغول بود و روز‌ها را با روزه داری می‌گذراند. پس از آن برای بهره مندی از محضر سیدجعفر حسینی قزوینی به شهرضا رفت و پس از کسب فیوضات علمی و معنوی، مسیر خود را به حوزه‌های علمیه اصفهان تغییر داد.

حسنعلی نخودکی، در این مدت علاوه بر تهذیب نفس و مطالعه، به فراگیری علوم ادبی، منطق و فلسفه، فقه و اصول و ریاضیات نیز مشغول شد و طی اقامتی در شیراز نزد میرزا جعفر طبیب، علوم طبی را  از کتاب قانون آموخت و مدتی نـــزد اســتــادش به طبابت و نسخه پیچی مشغول شد.

 سال ۱۳۱۹ قمری بود که عازم مکه شد تا سفر حج را به جا بیاورد و پس از آن به مشهد رفت و در حجره‌ای در صحن عتیق ساکن شد. سال‌های اقامتش در مشهد نه فقط به عبادت و ریاضت و اعتکاف که گاه گداری نیز به تدریس و تربیت شاگردان مشغول شد. حاج شیخ حسنعلی نخودکی در علوم غریبه نیز مسلط بود و در این حوزه نیز دانسته هایش را به معدود شاگردانی انتقال داد.

در این بین سیدشهاب الدین مرعشی نجفی و غلامرضا عرفانیان یزدی از جمله کسانی بودند که اجازه نقل احادیث از سوی شیخ به آن‌ها داده شده بود. شیخ نخودکی به موازات سال‌ها تدریس و تربیت، آثار و تألیفاتی را نیز از خود به یادگار گذاشت که تصحیح کتاب‌های «ارشاد البیان» و «اسرارنامه» عطار نیشابوری و «ترجمه الصلاه» اثر ملاحسین کاشانی به همراه تأویلاتی از خویش درباره نماز نیز از جمله کتب ارزشمندی است که از وی به  جا مانده است.

آیت ا... نخودکی اصفهانی هرچند در تمام طول حیات اصرار داشت تا در مقام مراد قرار نگیرد و هرآنچه توصیه می‌کرد، سخن استادانش بود، اما وصایای اخلاقی اش بر هر قلب مشتاق و طالبی می‌نشست و بیش از هرچیز بر رعایت شرع، حلال بودن غذا، نماز اول وقت، بیداری در سحر، مراقبه در روز و محاسبه نفس در شب تأکید داشت. به همت فرزند شیخ نخودکی نیز، نامه‌هایی از او به برخی از مریدانش، تقریر شد.

بعضی مجالس وی و رساله هایش با موضوعات عرفانی و اخلاقی به همراه بسیاری از توصیه‌های ایشان در قالب کتابی با عنوان «نشان از بی نشان ها» در دو جلد گردآوری شده است.  مزار ایشان پس از ۸۳ سال همچنان میزبان زائرانی است که او را واسطه اجابت دعا قرار می‌دهند. زائرانی که صحن انقلاب را یک بار برای ایوان طلا و سقاخانه اش می‌شناسند و بار دوم به شهرت مقبره کوچکی که گره‌های بزرگی را به لطف صاحب آستان، باز می‌کند.